Beken Binnenveld Ede/Wageningen

Kromme Beek Open Fototour Open in Beken Atlas Veluwe
Kromme Eem Open in Beken Atlas Veluwe
Nergenase Beek Open Fototour Open in Beken Atlas Veluwe

Algemeen

In het door het Waterschap Vallei en Veluwe opgestelde BOP 2022 – 2027 is in het gebied een aantal integrale maatregelen voorzien. Deze hangen samen met de natuurontwikkeling in het Binnenveld en de inrichting van het Valleikanaal als klimaatkanaal in samenhang met de Cultuurhistorische aspecten van de Grebbelinie. In het gebied Regio Food Vally ligt ook een verstedelijkingsopgave in combinatie met duurzame ontwikkeling.

Zie voor gedetailleerde gebiedsopgaven het BOP 2022-2027. Om de waterkwaliteit te laten voldoen aan de Europese Kader Richtlijn Water (KRW) en droogte te bestrijden, moet de snelle afstroom van water worden tegen gegaan.

Nergenase Beek en Kromme Beek

Het gebied ten westen van Wageningen en Bennekom, tussen de Grift en de A12, wordt ‘Het Binnenveld’ genoemd. Het is een agrarisch gebied. In het westelijk deel lagen ooit metersdikke veenpakketten. Het oostelijk deel bestaat uit zandruggen die al vroeg bewoond zijn met daartussen vochtige laagtes. Het gebied is rijk aan cultuurhistorie. Er liggen oude boerderijen, schaapskooien, resten van een kasteel en van de Grebbelinie. Het gebied zit vol kwelsloten waarvan het water zich verzamelt in beekjes die richting de Grift stromen. Een van deze beken is het Nieuwe Kanaal, dat diende voor de afvoer van turf naar de haven van Wageningen. Het is gegraven toen het peil van de Grift door het afgraven van het veen te laag werd om de turfschepen naar de Grebbesluis te laten varen. Nu dient het voor afwatering van de stad Wageningen. Ook ligt er de Dijkgraaf, een oude gegraven waterloop, die de stadsgracht van Wageningen voedt vanaf buurtschap De Kraats. Hij loopt kilometers vrijwel zonder verval, dwars op de afstroomrichting. De beken kruisen de Dijkgraaf en lopen gedeeltelijk met de Dijkgraaf mee en er dwars doorheen.

Onder meer door ruilverkaveling zijn de beken in het Binnenveld vaak vergraven en op veel plaatsen recht getrokken. Op andere plaatsen is het meanderen bewaard gebleven. Dit geldt bijvoorbeeld voor de Kromme Beek en delen van de Nergenase Beek. De Nergenase Beek ontspringt bij het kruispunt van de Van Balverenweg/Mansholtlaan bij Bennekom langs de Vier Morgenweg, in het land ‘Nergena’. In de strook langs de Grift treedt sterke kwel op. Er liggen enkele kleine maar waardevolle natte natuurgebieden. Deze strook, ten westen van de Veensteeg, Kooiweg en Meentweg, is omgezet  in natuurgebied. Hier moeten zich voedselarme natte vegetaties zoals blauwgrasland, dotterbloemgrasland en zelfs trilveen ontwikkelen. Het maaiveld is daartoe verlaagd zodat het gebied vernat wordt. Ook is  de oude waterloop de Kromme Eem, die parallel liep aan de Grift, weer zichtbaar gemaakt. Het beekwater uit het agrarische Binnenveld loopt door dit gebied heen. Bij de aanleg is gezorgd dat dit zeer voedselrijke water niet op het land komt, maar rechtstreeks naar de Grift gaat. De loop van de Nergenase beek heeft in het gebied tussen Veensteeg en Grift bij de herinrichting een aanpassing ondergaan. De Nergenase beek heeft in haar traject ook andere benamingen voor de verschillende beekdelen.

De Kromme Beek ligt iets noordelijker langs de Kromme Steeg. De beek stroomt hierlangs verder naar de Dijkgraaf en na deze een tijdje te hebben gevolgd, verder achter de voormalige camping “Het Binnenveld” langs naar Veensteeg en de Grift. Het traject tussen Veensteeg en Grift is aangepast. De beek heeft in de nieuwe situatie nu ook andere (meer oorspronkelijke) namen. Het laatste beekdeel tot aan de Grift heet Uilenpassloot.

Milieugroepen streven ernaar dat dit gebied een ecologische verbindingszone gaat vormen tussen de Veluwe (Wageningse Berg) via de Wageningse Eng en het Binnenveld naar de Utrechtse Heuvelrug. In hun plannen worden stuwen en duikers vervangen door vistrappen en wordt het meanderen waar mogelijk hersteld. Natuurvriendelijke oevers, houtwallen, vochtige graslanden, poelen en bosjes zouden het gebied tot een aantrekkelijke verbindingszone kunnen maken.


augustus 2022