Met een boekje over het ontstaan en de geschiedenis van de Grift neemt historicus Henri Slijkhuis uit Epe de lezer mee op een reis door de tijd. Deze oudste waterweg van de Veluwe kent een bewogen geschiedenis die al start in 1370 als monnik Hendrik van Kalkar de Grift laat graven. In de loop der tijd heeft de Grift vele functies gehad, die aan de hand van oude bronnen, tekeningen en mooie foto’s worden blootgelegd. Het boekje is vanaf te bestellen bij de Bekenstichting.
De Grift is ooit begonnen als afwateringskanaal om de zompige Oost Veluwe geschikt te maken voor landbouw. Het graafwerk is begonnen in Ugchelen en geëindigd in Heerde. Volgens Slijkhuis stroomt er al gauw zoveel water door de Grift dat het idee ontstaat het water te benutten voor waterkracht. “In die volgende eeuwen zie je overal op de route molens verschijnen. Koren, olie, papier, koper, leer, hennep, alles waar geld mee te verdienen is, wordt in de molens gemaakt of bewerkt. We hebben daar schitterend materiaal over gevonden in de archieven”, aldus de schrijver die in het boekje de interessante historie van al die molens de revue laat passeren. Om de gemaakte goederen te vervoeren verschijnen platbodems op de Grift en wordt het een heuse waterweg. Slijkhuis: “dat gaat een tijdje goed maar door enerzijds achterstallig onderhoud en anderzijds grotere schepen, zal er tegen hoge kosten opnieuw gegraven moeten worden om de Grift bevaarbaar te houden. Koning Willem I besluit uiteindelijk net naast de Grift een nieuw kanaal aan te leggen. Dat betekent het einde van de Grift als economische factor”.
Riool
In het boekje valt te lezen hoe het daarna snel bergafwaarts gaat met de Grift en hoe het kan dat het door afvalwaterlozing uiteindelijk een open riool wordt. Het zal nog tot 1970 duren voor het dan net opgerichte Zuiveringsschap orde op zaken gaat stellen. Volgens schrijver Henri Slijkhuis breken er dan weer betere tijden aan. “Je ziet een historisch besef ontluiken hoe belangrijk de Grift is geweest voor het ontstaan van Apeldoorn. In de negentiger jaren is de tijd rijp om de op vele plaatsen gedempte of aan het zicht onttrokken Grift weer aan de oppervlakte te brengen.” Slijkhuis laat in het boekje zien waar er wordt gewerkt aan het restaureren van de Grift en hoe het realiseren van een watergang met een recreatieve en ecologische functie vorm krijgt.
Henri Slijkhuis is actief lid van de Stichting tot Behoud van de Veluwse Sprengen en Beken. Zijn passie voor water op de Veluwe zal ongetwijfeld ontstaan zijn doordat hij in Vaassen praktisch naast een beek is opgegroeid. Tijdens zijn loopbaan bij de provincie Overijssel heeft hij gewerkt aan milieu- en plattelandsproblematiek.
De historicus is het opgevallen, dat veel Veluwenaren niet precies weten wat de Grift is en welke belangrijke rol die heeft gespeeld. Met dit boekje wil hij de informatie daarover gemakkelijk en breed toegankelijk maken. Slijkhuis zegt met veel plezier aan het boekje te hebben gewerkt. “Het boeiende is dat je gaandeweg ziet dat in elke tijdsperiode anders wordt omgegaan met een gegraven kanaal. Over pakweg honderd jaar zal dat waarschijnlijk weer heel anders zijn. Daarom heb ik het boekje ook een spiegel van de tijd genoemd. “
‘De Grift, een spiegel van de tijd’ is voor € 5 (incl. € 2 verzendkosten) te bestellen bij de Bekenstichting, tel. 0578 631459, email: info@bekenstichting.nl. Het boekje is ook te verkrijgen in de Bruna’s in Heerde, Epe en Vaassen.
