Doel en inhoud

De Bekenstichting streeft naar het in stand houden, herstellen en verbeteren van de Veluwse sprengen en beken en vraagt daarom in een zo groot mogelijke kring aandacht voor:

  • de cultuurhistorische waarden van sprengen en beken, de watermolens, waterpartijen en alle andere met de beken verbonden objecten;
  • de rijkdom van planten- en dierenwereld in en langs de beken;
  • de landschappelijke – en recreatieve waarden van beken en beekdalen op de Veluwe.

Educatie is daarbij een belangrijk middel. Daarbij richt de Bekenstichting zich op een breed publiek, in het bijzonder op het onderwijs van de bovenbouw van het basisonderwijs.

Onderwijs

Natuur- en Erfgoededucatie voor het basisonderwijs

Voor het basisonderwijs (bovenbouw) is door de Bekenstichting de lessenserie ‘De kracht van stromend water’ ontwikkeld, die past binnen het programma ‘Reizen in de Tijd’, het platform voor erfgoededucatie in de provincie Gelderland. De lessenserie valt  binnen het onderwijsthema: Hoe woon jij?

Door deze lessen maken leerlingen kennis met het unieke en waardevolle sprengenbekenlandschap van de Veluwe en de vroege bedrijvigheid aldaar; ze ontwikkelen (onderzoeks-) vaardigheden en leren nadenken over eventuele nieuwe functies van sprengenbeken en watermolens in de omgeving van de school.

Het platform ‘Reizen in de Tijd’ verbindt de Bekenstichting met het basisonderwijs. Het programma is opgebouwd uit twee rode draden, te weten ‘Wie ben ik?’ en ‘Wie wat bewaart’, die gaan over identiteitsontwikkeling, dus over onze verhouding tot elkaar en tot de materie.

Het programma ‘De kracht van stromend water’ met onderstaande specifieke leerdoelen, staat in dienst van deze identiteitsontwikkeling.

Leerdoelen

Nederlandse taal
Kerndoel 1: De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven.

Oriëntatie op jezelf en de wereld, domein natuur en techniek
Kerndoel 40: De leerlingen leren in de eigen omgeving veel voorkomende planten en dieren onderscheiden en benoemen en leren hoe ze functioneren in hun leefomgeving.

Oriëntatie op jezelf en de wereld, domein ruimte
Kerndoel 50: De leerlingen leren omgaan met kaart en atlas, beheersen de basis-topografie van Nederland, Europa en de rest van de wereld en ontwikkelen een eigentijds geografisch wereldbeeld.

Oriëntatie op jezelf en de wereld, domein tijd
Kerndoel 51: De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindelingen te hanteren.
Kerndoel 52: De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van het tijdvak ‘Burgers en stoommachines’.

Kunstzinnige oriëntatie
Kerndoel 56: De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van het cultureel erfgoed.

Het sprengenbekenlandschap kan gezien worden als een verlengde leeromgeving. De sprengenbeken en watermolens bieden een scala aan aanknopingspunten voor betekenisvolle activiteiten en waardevolle leerervaringen. Aan de sporen in het landschap kunnen verhalen gekoppeld worden over menselijke activiteiten van vroeger en nu. Voorbeelden van sporen zijn: sprengkoppen, opgeleide beken, voormalige molenplaatsen, watermolens,  watergoten, waterraderen en watervallen.

De variatie aan activiteiten zorgt er tijdens deze lessen voor dat leerlingen ‘actief leren’. ‘Actief leren’ is een didactisch concept waarbij leerlingen zelf hun eigen kennis en vaardigheden opbouwen door interactie met mensen en met de omgeving. Ze doen hierbij ervaringen op door iets te onderzoeken of iets te verbeelden. Ze worden uitgedaagd om goed te luisteren en waar te nemen. Ze leren nadenken over het onderwerp en een eigen mening te vormen. De begeleiders en leerkrachten hebben daarbij een belangrijke rol.

De Bezoeklessen worden verzorgd door specialisten van de Bekenstichting. Zij heten de leerlingen welkom bij een beek in de omgeving van de school en vertellen over de unieke historie van het landschap van de Veluwe en de vroege bedrijvigheid en begeleiden hen bij een scala aan activiteiten. De leerlingen maken zo kennis met het cultureel erfgoed en de natuurlijke aspecten die daarmee te maken hebben.

Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst…, maar de toekomst van de sprengenbeken hangt ook af van de betrokkenheid van de jeugd. Wie in zijn kinderjaren in de beek heeft gespeeld, is later gemotiveerd om mee te werken aan het behoud en het beheer van de sprengenbeken.

Publiek

Omgevingseducatie verbindt de lokale geschiedenis met kennis over het sprengenbekenlandschap, de natuur, het milieu en het erfgoed in de eigen omgeving.

De Bekenstichting wil een breed publiek bereiken voor educatie met als onderwerp het Veluwse bekenlandschap. Hiertoe produceert zij informatie- en educatiemateriaal in de vorm van bekenpad-gidsen, wandel- en fietsroutes, diverse publicaties, films, video’s en een tijdschrift.

Ook verschaft de Bekenstichting informatie over bezoekmogelijkheden van nog werkende molens, hierin gevestigde bedrijven, oudheidskamers en musea.

Voor nadere informatie: educatie@bekenstichting.nl