Geschiedenis van het landschap op de Noordoost-Veluwe

Het landschap op de Noordoost-Veluwe kent een gevarieerde geschiedenis. Rivieren, landijs en wind hebben allerlei terreinvormen en geologische afzettingen laten ontstaan. Deze geologische af- wisseling heeft in de daarop volgende eeuwen geleid tot grote verschillen in grondsoort, waterhuishouding en plantengroei. Al vanaf de vroege prehistorie heeft de afwisseling van de natuur geleid tot een sterke aantrekkingskracht op de mens, want in de directe nabijheid zijn verschillende producten uit de natuur en te ontginnen gronden beschikbaar. De hogere zandgronden zijn al vanaf de vroege prehistorie bewoond. De grafheuvels en urnenvelden zijn hiervan het bewijs.

De oorspronkelijke natuur maakt geleidelijk aan plaats voor een meer door de mens beïnvloed landschap. In de loop der eeuwen verandert de oernatuur in een halfnatuurlijk landschap en uiteindelijk in een cultuurlandschap. De lagere gronden in het IJsseldal en de veengronden zijn in de prehistorie weinig bewoond. Pas in de loop van de middeleeuwen vinden hier ontginningen plaats. 

Het ontstaan van en de veranderingen in het landschap worden in het nieuwe boek van Henri Slijkhuis beschreven. De stuwallen, grafheuvels, beken, sprengen en kerkgebouwen die we nu nog aantreffen, hebben stuk voor stuk de eeuwen getrotseerd. Ze zijn meestal niet veel van vorm en uiterlijk veranderd, maar hebben in alle perioden van hun bestaan wel steeds nieuwe betekenissen gekregen in het leven van de bewoners in de desbetreffende tijd. In deel 1 van het boek wordt een overzicht gegeven van de veranderingen in het landschap van de prehistorie tot heden.

In het tweede deel worden een aantal ingrepen in het landschap uitgediept, die nu nog goed waarneembaar zijn. De enken rondom de dorpen zijn een voorbeeld van eeuwen terug, de hoogwatergeul tussen Veessen en Vorchten is van zeer recente datum. Elf onderwerpen worden behandeld. Uit verschillende tijden wordt een voorbeeld besproken. De voorbeelden zijn zo gekozen, dat het gehele gebied tussen Apeldoorn en Hattem aan de orde komt.

Het prachtige, geïllustreerde boek van 200 pagina’s bevat fraaie afbeeldingen en kaarten en is vanaf 2 januari te koop bij de boekhandels in Apeldoorn, Vaassen, Epe, Heerde en Hattem en kost € 24,95. Het boek is ook te bestellen bij de Bekenstichting via e-mailadres (info@bekenstichting.nl) of per telefoon 0578-631459.

Publicatie van het boek is mogelijk gemaakt door de Bekenstichting, Waterschap Vallei en Veluwe, gemeente Epe, Rabobank Noord-Veluwe, Vormvast Esthetische Producties en Ruimte voor Advies.