10-9-2020 – Renkums restauratieproject dingt mee naar Molenprijs 2020
Sinds het voorjaar wordt er op Landgoed Quadenoord, in het Renkums Beekdal, hard gewerkt aan het herstel van de historische watermolen. De molen is het laatste tastbare gebouw uit de rijke watermolengeschiedenis van het beekdal. Het project maakt kans op de Molenprijs 2020, een publieksprijs waaraan een geldprijs van €75.000,- verbonden is. Hiermee kan het ‘hart’ van de molen – de draaiende delen – worden hersteld én kan er een breed educatief programma voor jong én oud ontwikkeld worden!
BankGiro Loterij Molenprijs
De Molenprijs is een landelijke wedstrijd die vereniging De Hollandsche Molen jaarlijks met de BankGiro Loterij organiseert. De restauratie van watermolen Quadenoord is samen met drie andere molenprojecten genomineerd. Het project dat bij een verkiezing via internet de meeste publieksstemmen weet te trekken, wint de hoofdprijs. De wedstrijd in het Renkums Beekdal wordt officieel geopend door wethouder Leonie Rolink (o.a. Monumentenzorg), die bij de watermolen als eerste haar stem zal uitbrengen.
Campagne voeren
Het publiek kan online vanaf 9 september 10:00 uur een stem uitbrengen op het Renkumse project via www.molenprijs.nl/quadenoord. Een stem is pas geldig als deze via een bevestigings-email vastgelegd wordt! De strijd om de Molenprijs 2020 duurt tot 1 oktober 12:00 uur. Met de slogan “Breng onze watermolen weer tot leven, door jouw stem aan Quadenoord te geven!” zal daarom volop campagne gevoerd worden. Via huis-aan-huis bezorging van flyers, een kleurplaatwedstrijd voor de basisscholen van Renkum, posters en stemkaarten worden er zoveel mogelijk stemmen gewonnen. Gedurende de campagneperiode wordt er een infopunt bij de watermolen ingericht. Publiek kan hier een kijkje nemen en in de weekenden onder begeleiding zelfs een blik op het binnenwerk richten. Het project wordt breed binnen de gemeente gesteund. Veel lokale bedrijven en organisaties dragen belangeloos een steentje bij.
Uniek cultureel erfgoed
Watermolen Quadenoord is de enige watermolen uit de rijke molengeschiedenis van de gehele zuidelijke Veluwe die nu nog herkenbaar in het beekdallandschap aanwezig is. Het is uniek cultureel erfgoed dat een volledig herstel verdient. Met een gerestaureerde watermolen kan de verdwenen geschiedenis van de rijke Renkumse papierindustrie compleet, zichtbaar én beleefbaar voor jong én oud gemaakt worden. Kinderen kunnen hier in de nabije toekomst gaan leren over het belang van water voor de natuur en mens. Zo kan een droom uitkomen voor vele Renkumers!
Bedrijvigheid in het beekdal
In de tweede helft van de 18de eeuw draaiden in het Renkums Beekdal maar liefst negen molens op waterkracht! Het beekdal was van groot industrieel belang voor de ambachtelijke papierindustrie. Langzaamaan verdween deze industrie uit het beekdal. Op dat moment werd de molen omgebouwd tot korenmolen, dat draaide op twee maalkoppels. In 1912 werd er een machinekamer aangebouwd voor aandrijving door een petroleum gestookte machine, want er stroomde in die tijd vaak onvoldoende water door de spreng. Watermolen Quadenoord stopte in 1921 als laatste van de watermolens in het beekdal. De molen raakte langzaam in verval, zeker nadat de naastgelegen boerderij onbewoond raakte en werd afgebroken.
Herstel van een monument
De gemeente heeft de watermolen in 1991 op haar monumentenlijst geplaatst, maar toen was het gebouw al ernstig in verval geraakt en was het draaiwerk binnen en buiten geheel weg. Vanaf die tijd hebben meerdere partijen, waaronder de familie Koker zelf, geprobeerd om de molen te redden. Het dak was inmiddels ook al ingestort. Het heeft tot 2019 geduurd voordat het John Smits, rentmeester van Quadenoord en projectleider, lukte om de handen op elkaar te krijgen en fondsen te werven voor de start van het herstel.
Nu ligt het dak er weer netjes op en staan de muren weer fier overeind. Ook is er een oude natuursteen uitgegraven die als basis voor de draaiende assen diende. John Smits is verguld met het resultaat: “Ik vind het ontzettend belangrijk om de geschiedenis vast te leggen en door te geven aan nieuwe generaties. Wij moeten toch weten waar we vandaan komen.’’ Echter moet de laatste slag, het herstel van het draaiwerk binnen en buiten, nog uitgevoerd worden. Het budget hiervoor ontbreekt nog.
Hout uit eigen bos
Bij de restauratie is nagenoeg al het hout uit eigen bos van het landgoed gebruikt. Inlandse eiken van tussen 80 en 120 jaar oud zijn geveld, maar ook naaldbomen en acacia’s. Elke houtsoort en maat was weer nodig voor een ander onderdeel van de molen, net zoals het ‘vroeger’ ging. Lokale aannemers hebben het hout geveld, uit het bos gehaald en uiteindelijk in de molen verwerkt. De vrijwilligersgroep van het landgoed heeft het hout rustig laten drogen. De bedrijven Methorst, Wassingmaat en Munsterman hebben op ambachtelijke wijze – met houtverbindingen – de gebinten en de dakspanten gemaakt. Het resultaat is prachtig. Leerlingen van de Renkumse houtopleiding ReVaBo zullen worden betrokken bij de tweede fase van de restauratie (deuren, vloeren, maalstoelen).
De BankGiro Loterij Molenprijs wordt georganiseerd door vereniging De Hollandsche Molen en de BankGiro Loterij.
Over Landgoed Quadenoord-Boschbeek Het landgoed is particulier eigendom van 230 hectare, van de Renkumse familie Koker. Het is gelegen in en om het Renkums beekdal, gemeente Renkum. De familie woont sinds de stichting, zo’n 150 jaar geleden, op en rond het landgoed. De achtergrond is agrarisch, en die activiteiten vinden nog steeds plaats op Quadenoord: akkerbouw, een pensionstal voor paarden, bosbouw en sinds bijna 100 jaar een natuurcamping. De watermolen is met de agrarische activiteiten onlosmakelijk verbonden – naast de molen stond ooit de centrale boerderij. Tegenwoordig is het landgoed, voor behoud in de toekomst gerangschikt onder de Natuurschoonwet 1928 als ‘landgoed-BV’ zonder winstoogmerk, puur ter instandhouding. De agrarische activiteiten zijn uitgebreid: er is een beeldentuin met een koffiepunt voor fietsers en wandelaars, enkele lange afstand-wandelroutes, men kan er trouwen en er is brandhout te koop. Er is een actieve vrijwilligersgroep die het nodige onderhoud pleegt. In het monumentale ‘Huize Quadenoord’ (gebouwd in 1924 onder de Amsterdamse school) huist een fysiotherapie- en trainingscentrum. Meer informatie: www.landgoedquadenoord.nl.
