Het cluster van beken in Heerde

Algemeen

De Wendhorstbeek is één van de  beken van het cluster van de Heerderbeken. Het is een enkele beekloop, een kwel- en regenbeek, en gering van omvang. De beek is circa 2,5 km lang en ligt aan de zuidzijde van de dorpskern van Heerde op de Noordoost-Veluwe.

De beek vertegenwoordigt geen bijzondere waarden. De loop van de beek wijzigde weinig in de afgelopen eeuw, terwijl het vroegere Veluwse landschap van enkgronden en beekdal geheel veranderde tot het hedendaags dorps(rand)landschap. De beekloop zorgde (en doet dat overigens nog steeds) voor de ontwatering van de lage weidegronden tussen de Horsthoek en Heerde. De herkomst van de naam Wendhorstbeek is bij de Bekenstichting niet bekend. Wendhorst verwijst naar wenden of keren; horst naar een begroeide verhoging in het landschap. Op historische kaarten is het toponiem echter niet te achterhalen.

Beschrijving van het beekstelsel

De beek vindt haar oorsprong in smalle kwelsloot tussen enkele laaggelegen weilanden nabij de sprengenkoppen van de Horsthoekerbeek. Vervolgens stroomt de beek -nog steeds als een kwelsloot– tussen weidegrond en houtopstanden onderlangs de dorpsrand van Heerde. Bij de wijk Bovenkamp wordt de beek vergezeld van een brede groenzone en ruime retentiesvijvers. De beekloop zelf blijft ongemoeid. Ten oosten van de Eperweg verandert het karakter in een meer stedelijk water. Bij de woonwijk langs de Keuterstraat ontwikkelde de gemeente Heerde rond de millenniumwisseling een smalle parkachtige wandelstrook, waarin de beek een prominente plek kreeg én een breder profiel. De beek is daardoor goed zichtbaar en een herkenbaar deel van de woonwijk. Dat duurt zo lang de woonwijk strekt, want daarna verkrijgt de loop haar slanker postuur terug en oogt ‘oorspronkelijker’. De loop is dan onderdeel van de laanbeplanting van Huis Bonenburg. Het laatste deel van het tracé, evenals de uitstroom in de Grift, vallen echter maar weinig op.

Oude lopen/recente wijzigingen

De loop wijzigde over een kort traject door de vroeg 19e-eeuwse en naoorlogse bebouwing langs de Eperweg en deed dat nogmaals door de uitbreiding in de jaren 70 bij de bouw van Verpleeghuis De Wendhorst. Een forse blus-/siervijver werd aan het complex toegevoegd en op de beek aangesloten.

Toegankelijkheid

De beek is lastig te volgen omdat deze ingeklemd ligt tussen weidepercelen, houtopstanden en bebouwingen. In de woonwijken is dat anders en ligt er een wandelpad langs de beek.

Meer info

Over de beek is weinig bekend en wordt weinig gemeld.

Juli 2024

Wendhorstbeek (sprengen- en regenbeek) Open Fototour Open in Beken Atlas Veluwe