In het voorjaar en begin van de zomer is het Wisselse Veen een bloemenzee.Foto: Henri Slijkhuis
Het Wisselse Veen behoort, zoals de naam al zegt, tot de natte gebieden van de Veluwe en wordt na 1895 voor de landbouw geschikt gemaakt. Het gebied vormt het stroomgebied van de Verloren Beek. Aan de noordkant stroomt de Tongerense Beek. Het gaat vanaf 1895 economisch goed met de landbouw. De bevolking groeit en veel boerenzonen en -dochters willen een bestaan in de landbouw opbouwen. Men begint aan het ontginnen van de tot dusverre voor de landbouw minder geschikte gronden. Dat zijn de droge heide- en de natte broek- en moerasgronden. Maar het worden niet de beste landbouwgronden en na 1989 begint de omvorming terug naar natuur. Het gebied is tegenwoordig een van de natuurpareltjes van de Veluwe en krijgt in de pers veel aandacht. De snelheid om het Wisselse Veen te vergroten is echter laag. De uitbreiding van de natuur in Nederland is op vrijwillige basis en daardoor afhankelijk van grondeigenaren die hun grond aan de overheid willen verkopen. De bescherming laat ook veel te wensen over. Dit Natura 2000-gebied wordt al jarenlang bedreigd door verdroging zonder dat adequate maatregelen worden getroffen. Al in 2010 heeft de Bekenstichting een excursie georganiseerd naar het Wisselse Veen. Het gebied wordt ook al in die jaren zodanig door verdroging bedreigd, dat hydroloog Theo van de Nes de noodklok luidt: niet alleen voor de Verloren Beek maar voor alle (sprengen)beken op de Veluwe. We leven twaalf jaar later en in 2018 en 2022 zijn er reddingsacties uitgevoerd om elritsen, beekprikken en rivierdonderpadjes te redden uit de droogvallende Verloren Beek. In 2022 zijn er zelfs zandzakken in de bovenloop van de noordelijke tak van de Verloren Beek gegooid om verdere verdroging van dit deel van het veengebied te voorkomen. Is er dan niets gebeurd in de tussenliggende jaren om de verdroging te voorkomen? Henri Slijkhuis gaat uitgebreid in op de geschiedenis van het gebied gedurende de afgelopen honderdvijftig jaar. De werkgroep hydrologie van de Bekenstichting gaat in hetzelfde gebied op zoek naar een kleischot.
Niet alleen op de Noordoost-Veluwe vallen de beken droog. Mia Corbeek schrijft over de droogtedilemma’s van de Rozendaalse en de Beekhuizense Beek bij Arnhem. Aan de westkant van Emst ontstaan twee beken. De Nijenmolense Beek heeft gegraven sprengen en de Smallertse Beek wordt gevoed door kwelwater. De rol van het water staat centraal in het gebied van Emst. In het artikel over het project Emster beken gaat Henri Slijkhuis hier verder op in. Uitgebreide informatie over dit gebied staat in een recent verschenen nieuwe Bekenpadgids. René Harleman is de voormalig contactpersoon en vertelt zijn verhaal over deze beken. Dit alles en nog veel meer kunt u lezen in de net verschenen Wijerd. U kunt deze Wijerd bestellen bij het secretariaat info@bekenstichting.nl zie ook www.bekenstichting.nl
