De westkant van de stuwwal Wageningen-Lunteren bevat slechts één sprengenbeek. De Hoekelumse Spreng is het kleinste sprengenstelsel van de Veluwe: het bestaat slechts uit een zeer korte beek, de Korte Beek, met één sprengkop. De spreng is aangelegd voor de watertoevoer naar de gracht van het Kasteel Hoekelum.
Het Kasteel Hoekelum bij zonsondergang
De ouderdom is onbekend; de spreng komt niet voor op een kaart uit 1678. Er heeft nooit een molen op gestaan. In ieder geval staat de spreng op de kaart van De Man, waarvan het betreffende deel is gekarteerd in 1802. De spreng viel omstreeks 1920 droog, toen de ENKA-fabriek op grote schaal water begon op te pompen.
De kop van de Hoekelumse Sprengtop
De kop van de Hoekelumse Spreng
De spreng is te vinden in het Hoekelumse bos ten noorden van de A12 en ten oosten van de oude weg tussen Bennekom en Ede. Vanaf deze Edeseweg is Kasteel Hoekelum goed zichtbaar. Voorbij dit kasteel stroomafwaarts is de beekloop nog een stuk te volgen aan de westkant van de Edeseweg; meestal staat dit deel droog.
De gerestaureerde Hoekelumse Spreng
De spreng is in 1994 gerestaureerd. Daarbij bleek het grondwater nog altijd te diep te zitten. De spreng wordt nu gevuld met water dat van een diepte van zeventien meter wordt opgepompt, 3 à 4 m3 per uur. Misschien dat dit verandert omdat de ENKA-fabriek gesloten is en geen water meer onttrekt.
Een brug over de spreng op het landgoed Hoekelum
