(dit artikel is ook verschenen in de Wijerd van maart 2016)
Een gesprek met de voormalig eigenaar van molenplaats de Rollekoot in Vaassen
Door Henri Slijkhuis
Mathin Jaspers is geen onbekende binnen de Bekenstichting. Hij heeft in de jaren tachtig en negentig jarenlang in het bestuur meegedraaid. Hij is geboren en getogen op de Rollekoot in Vaassen. Zijn opa, zijn vader en hijzelf zijn decennia op deze molenplaats aan de Hattemse Molenbeek aan de slag geweest in hun wasserij. In Vaassen is wasserij Jaspers daardoor een begrip geworden. Hij en zijn broer Gerard hebben het bedrijf van vader Jan in 1961 overgenomen en in 2004 verkocht aan een grote wasserij-organisatie. In 2012 is de wasserij op de Rollekoot gesloten en staat sindsdien leeg. Mathin voelt zich nog steeds betrokken bij het wel en wee van deze voormalige molenplaats.
(foto Mathin Jaspers)
Inmiddels is hij 77 jaar. Woont niet meer op de Rollekoot en maakt een vitale indruk. Het vastleggen van een afspraak is nog niet eenvoudig. Hij heeft een volle agenda.
Tijdens mijn eerste gesprek word ik, na in de kamer een bakje koffie te hebben gedronken, meegenomen naar de kelder. Wat ik daar zie, overtreft mijn stoutste verwachtingen. Een groot deel van de kelderverdieping wordt in beslag genomen door een enorme tafel, die vol ligt met boeken en papieren over de wasserij. Naast de tafel ontwaar ik enkele, goed gevulde boekenkasten. Mathin begint me allerlei documenten en heel veel foto’s te laten zien en al spoedig breekt me het zweet uit. Het is teveel om in één keer te verwerken
Mathin geeft aan het moeilijk te vinden om ordening in alle papieren aan te brengen. Tijdens het gesprek wordt me dat ook duidelijk. Hij weet heel veel te vertellen over de Rollekoot. Vanaf het graven van de eerste spreng in 1542 tot aan de dag van vandaag. Zet dat maar eens goed op een rijtje!
We spreken af, dat ik een handje ga helpen om het materiaal te ordenen en artikelen zal schrijven voor het historisch tijdschrift Ampt-Epe en de Wijerd. De klap op de vuurpijl moet een boekje over de bedrijfsgeschiedenis van wasserij Jaspers worden.
Mooi is zijn verhaal over het drinken van sprengenwater. Hij neemt regelmatig mensen mee naar het brongebied van de Hattemse Molenbeek, de Motketel. Daar springt hij in de sprengkop met een lege fles in de hand en vult die met helder bronwater. Vervolgens nemen alle aanwezigen een slok van dit mooie, heldere water. Hij verkneukelt zich van tevoren al over de reacties. Want wat heeft hij gedaan? In de bewuste sprengkop is van tevoren een gelijke fles met witte wijn verstopt. Hij steekt de lege fles in het water en haalt de fles met witte wijn ongezien tevoorschijn. Die gaat dan rond. Hilariteit alom. Wat een geweldige smaak heeft dat Veluwse bronwater!
Na de MTS is Mathin gaan werken in de wasserij. Door deze achtergrond is hij vooral gericht op de techniek. Al snel worden dan ook de eerste technische vernieuwingen in de wasserij aangebracht. De stoommachine, die nog tot 1960 in gebruik was, gaat eruit en er wordt overgeschakeld op elektriciteit. Enorme spijt heeft hij van het afvoeren van de prachtige stoommachine. In die dagen was zijn historisch besef echter nog te gering. Gelukkig zijn er verschillende andere voorwerpen wel “gered”, zodat er naast foto’s en documenten ook nog tastbare herinneringen aan de wasserij over zijn.
Sanatorium Sonnenvanck in Harderwijk komt in ons gesprek ook verschillende keren aan de orde. Het is de eerste grote klant in 1908 en meer dan 100 jaar zal Jaspers de was doen voor dit instituut. In de beginjaren wordt de vuile en schone was met paard en wagen over de Veluwe getransporteerd.
Mathin heeft de schaalvergroting en fusies in de wasserijbranche van nabij meegemaakt. In 2004 is wasserij Jaspers (heette toen Rentex Interlin Jaspers b.v) verkocht aan een groot concern uit Koudekerk aan de Rijn. Aan de directe betrokkenheid met de wasserij is toen voor hem een eind gekomen. Wel heeft hij nog een aantal jaren een adviesrol vervuld.
Hij volgt de ontwikkelingen op de Rollekoot nauwkeurig. Het is hem een doorn in het oog, dat de wasserij al drie jaar leeg staat en de verloedering begonnen is. Hij hoopt, dat veranderingen in de toekomst recht zullen doen aan de eeuwenlange historie van de locatie en wil hieraan zo mogelijk nog graag een steentje bijdragen.
