Nieuwe juni 2023 nummer De Wijerd verschenen

In de nieuwe Wijerd, het blad van de Bekenstichting, wordt in een artikel op deze vraag ingegaan. Hoofdredacteur Henri Slijkhuis denkt van wel.

In de zestiende en zeventiende eeuw is het vooral de papiernijverheid, die gebruik heeft gemaakt van de hoogteverschillen op de Veluwe. Sprengenbeken zijn gegraven en opgeleid om voor voldoende verval te zorgen om waterraderen aan te drijven. Met name op de Oost-Veluwe is dit het geval. De bronbeken op de Zuid-Veluwe kennen van nature voldoende hoogteverschil voor de aandrijving. Toch zijn daar ook sprengkoppen gegraven om meer water te krijgen.

De molenaars weten, dat er een watervoorraad moet zijn voor de droge perioden en spelen daar op in. Het vasthouden van water tijdens natte perioden is in dit landschap dus niet nieuw, maar helaas wel verdwenen. Vele voormalige wijerds (voorraadvijvers) zijn er niet meer en door de aanleg van vele sloten wordt bij neerslag het water snel afgevoerd. Onder water gelopen weilanden komen vrijwel niet meer voor en als het al een keer gebeurd, leidt het tot alarmerende berichten in de pers.

Het lage historische besef lijkt hier debet aan te zijn. Het vergroten van de kennis over het historische landschap is wellicht de sleutel om te komen tot het opnieuw aanleggen van wijerds voor waterberging, het vernatten van delen van het beekdal door het inrichten van vloeiweiden en het dempen van sloten nabij de beekdalen. Historici kunnen hierbij een rol spelen, omdat zij de oude situatie in kaart kunnen brengen. Dat is in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw ook gebeurd om de vele bodemverontreinigingen in Nederland te lokaliseren.

De beekprik behoort tot één van de meest markante vissoorten in de beken op de Veluwe. Veel mensen spannen zich in om deze soort te behouden. Maar gebeurt dat wel op een goede manier? In twee artikelen komt de beekprik en zijn soortgenoot de rivierprik aan de orde. Verder vindt u verhalen over Olifanten in Apeldoorn en de Heidebeek in Deelen in het blad.

Nieuwsgierig en bent u geen donateur? Dan kunt u De Wijerd bestellen bij het secretariaat via info@bekenstichting.nl.