Taboe doorbroken?

Unieke maatregel op de Veluwe: overdag verboden te beregenen met grondwater

In de Stentor-Veluwe van 25 augustus 2022 verscheen onderstaand artikel (Unieke maatregel op de Veluwe: overdag verboden te beregenen met grondwater | Apeldoorn | destentor.nl

Dit is de link naar de officiële verordening “Besluit verbod onttrekken van grondwater 2022”:
Waterschapsblad 2022, 9736 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl).

Voor het eerst in de geschiedenis mag op de Veluwe overdag niet meer worden beregend met grondwater. Vanwege de aanhoudende droogte mag vanaf vrijdag grondwater alleen nog ’s nachts – tussen 22.00 en 07.00 uur – worden gebruikt om te besproeien. “Op dit moment zien we de grondwaterstanden hard dalen en de grondwatervoorraad slinken. Uitbreiding van de maatregelen is onvermijdelijk.”

Naast het verbod op oppompen van grondwater overdag, voert het waterschap Vallei en Veluwe komende vrijdag nog twee verregaande maatregelen door. Het verbod op onttrekken van oppervlaktewater (uit sloten, beken) dat al geldt, wordt uitgebreid met het inlaatgebied Valleikanaal. Én er komt een verbod op het onttrekken van grondwater rondom beeklopen met waardevolle natuur.

Het verbod op gebruik van grondwater is uniek, stelt heemraad Henk Veldhuizen van Vallei en Veluwe. “Op dit moment zien we de grondwaterstanden hard dalen en de grondwatervoorraad slinken. Uitbreiding van de maatregelen is onvermijdelijk. Nog nooit eerder heeft het waterschap een verbod op het onttrekken van grondwater ingesteld. Deze maatregelen zijn nodig om onomkeerbare schade aan natuur te voorkomen en de disbalans in de grondwatervoorraad te verminderen.”

Zowel het verbod op het gebruik van oppervlaktewater als het verbod op het oppompen van grondwater heeft grote gevolgen voor zowel particulieren als agrariërs. Zij mogen geen water meer gebruiken uit het oppervlaktewater en overdag (tussen 07.00 en 22.00 uur) geen grondwater meer oppompen voor het beregenen van gazons, siertuinen, sportvelden, golfbanen, grasland en mais.

Het probleem van droogte is niet nieuw. Voor de vierde keer in vijf jaar tijd is er sprake van extreme droogte. De maatregelen zijn volgens het waterschap nodig om de grondwatervoorraad te beschermen. Ook het voorkomen van onherstelbare schade aan kwetsbare natuur heeft prioriteit.

Blauwe motor

Vallei en Veluwe beschikt over één van de grootste zoetwatervoorraden van Nederland: de blauwe motor onder de Veluwe. ‘Door veranderingen in land- en waterverbruik zien we dat er nu 150 miljoen m3 minder water beschikbaar dan honderd jaar geleden. Terwijl afgelopen jaren de neerslag is toegenomen. Nu we als gevolg van klimaatverandering vaker te maken krijgen met schaarste van water is zorgvuldig, zuinig waterbeheer nodig’, schrijft het waterschap.

’s Nachts is de verdamping lager, waardoor er meer water ten goede komt aan de gewassen

Henk Veldhuizen, Heemraad waterschap Vallei en Veluwe: “De maatschappij ziet beregening van landbouwpercelen als dé grote boosdoener van droogteproblemen en lage grondwaterstanden in natuurgebieden. Dit is niet het geval, het is de combinatie van factoren die de problematiek veroorzaakt”, zegt de heemraad. “Wij kunnen enkel ingrijpen met maatregelen binnen onze bevoegdheid. Het instellen van een urenregeling voor beregening voor particulieren en agrariërs levert een bijdrage aan zuiniger gebruik van grondwater. ’s Nachts is de verdamping lager, waardoor er meer water ten goede komt aan de gewassen. Effectiever gebruik van grondwater draagt bij aan het verminderen van de disbalans in de grondwatervoorraad.”

Handhaven

Bedrijven die veel grondwater gebruiken – boven de 100 m3 per uur – uit de diepere grondlagen moeten een vergunning aanvragen bij de provincie. Daaronder verstrekt het waterschap de vergunning. Handhavers rijden vanaf vrijdag door het werkgebied. Daar waar wordt beregend, controleren handhavers hoe wordt beregend. “Handhavers zullen overigens informeren en attenderen. Beboeten is in een latere fase”, aldus woordvoerder Bernoe Meier van het waterschap.